روش‌های تحقیق تلفیقی، جنبش سوم روش‌شناختی در علوم اجتماعی

author

  • محسن نیازی دانشیار دانشگاه کاشان
Abstract:

شیوه‌های تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روش‌شناختی نامیده‌اند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روش‌شناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده‌ است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند. رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی- اجتماعی در طی جنبش‌های متعدد روش‌شناختی مسیر پیشرفت روش‌های تحقیق را پیموده‌اند. موج اول روش‌شناسی با کمیّت‌گرایی و تجربه‌گرایی آغاز گردید. پس از یک دوره غلبة کمّی‌گرایی، نقص روش‌‌های کمی در نشان‌دادن افکار و نیّات مردم دربارة فعالیت‌ها و وقایع خاص و پیچیده مشخص گردید. موج دوم روش‌شناختی تحت عنوان تحقیق کیفی در دهه‌های 80-1970 میلادی با تأکید بر ادراک فرآیندهایی که به نتایج مورد مطالعه منجر می‌شوند، گسترش یافت. در دهة اخیر، محدودیت‌‌های روش‌های کیفی در تعمیم یافته‌ها، درهم‌آمیزی یافته‌های تحقیق با ارزش‌های خاص محقق و مشکلات اعتبار و پایایی داده‌ها به‌عنوان چالش‌های مهم فراروی تحقیقات کیفی معرفی شده‌اند. از این رو، توجه به رویکرد تلفیقی به‌عنوان جنبش سوم روش‌شناختی از اهمیتی خاص برخوردار است. ایدة اصلی روش تلفیقی که از آن به رویکرد چندخصلتی، چندروشی یا شیوة آمیخته نیز یاد می‌شود، این است که ترکیب رویکردهای کمی و کیفی درک مناسب‌تر و جامع‌تری از موضوعات تحقیق به دست می‌دهد. در این رویکرد، ضعف‌ها و محدودیت‌های هریک از تحقیقات کمّی و کیفی جبران می‌شود. همچنین، این شیوه شواهد و مدارک جامع‌تری را برای پژوهش موضوع تحقیق ارائه می‌دهد و به محقق کمک می‌کند تا به سؤالاتی پاسخ دهد که رویکردهای کمّی یا کیفی به تنهایی نمی‌توانند پاسخگوی آن‌ها باشند. هدف اصلی این مطالعه بررسی تطبیقی روش‌شناسی کمّی و کیفی و شناسایی محدودیت‌های روش‌شناختی هریک از این دو رویکرد و ارائة مدل تلفیقی به‌عنوان راهکار اساسی روش‌شناختی در مطالعات انسانی- اجتماعی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روش های تحقیق تلفیقی، جنبش سوم روش شناختی در علوم اجتماعی

شیوه های تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روش شناختی نامیده اند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روش شناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند. رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی- اجتماعی در طی جنبش های متعدد روش شناختی مسیر پیشرفت روش های تحقیق را پیموده اند. موج اول روش شناسی با کمیّت گرایی و تجربه گرایی آغاز گردید. پس ا...

full text

روش شناسی تحقیق در علوم اجتماعی

مقالۀ حاضر به نقد و بررسی کتاب «روش شناسی تحقیق و نگارش پایان نامه در علوم اجتماعی، رفتاری و مدیریت» می پردازد. کتاب با ساختاری مناسب و منطقی روش پژوهش را در حوزۀ علوم اجتماعی ارائه کرده است. این کتاب می تواند برای دانشجویان دورۀ کارشناسی ارشد و دکتری علوم اجتماعی و حتی دیگر رشته های علوم انسانی مفید باشد. کتاب دارای مزایایی نظیر یکدستی و یکپارچگی محتوا و کاربردی بودن است؛ ولی در مقابل، مسائل و...

full text

تبارشناسی روشهای تحقیق در علوم انسانی در مسیر تمدن ایرانی- اسلامی

تبارشناسی مجموعه ای از تکنیک های تاریخی مورد استفاده در فلسفه است که برای اولین بار توسط فردریش نیچه، فیلسوف آلمانی و پس از او توسط میشل فوکو، فیلسوف پست- مدرن فرانسوی در مطالعاتشان به عنوان اصلی ترین روش تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله کوشش شده است تا از رویکرد تبارشناسانه به منظور ریشه یابی مبانی معرفت شناختی و هستی شناختی و روش شناختی علوم مدرن در عصر رنسانس استفاده شود تا بت...

full text

طرحهای تحقیق با روشهای ترکیبی: اصول پارادایمی و روشهای فنی

در خلال چند دهه اخیر و بهویژه از سال 1990به بعد، بـه دنبـال افـول نسـبی پـارادایم اثبـاتی و گسـترش نسـبیرویکرد تفسیری و روششناسی کیفی مبتنی بـر آن، در خـلال دورهای کـه بـه دوره جنـگهـای پـارادایمی موسـوماست، برخی از محققان بـا هـدف رهـاکردن علـوم اجتمـاعی از تقابـلهـای سـنتی روشهـای کمـی و کیفـی، بـرایبازتعریف و مفهومدهی دوباره به روش تحقیق اجتماعی تلاش کردند. با این تـلاشهـا ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 2

pages  158- 181

publication date 2012-07-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023